Pazar keyfi: Okyanusya yalnızlığı

Sosyal medya hesaplarımı takip edenlerin dikkatini çekmiştir belki. Biyografi kısmında "PlayStation'da Solomon Adaları'nı almışlığı olan insan..." diye bahsediyorum kendimden. Kimileri için belki gereksiz gibi gelebilir. Ancak bence bu çok önemli bir meziyet. Gerçekten düşünüyorum dünyada başka bir yerde bir konsol oyununda Solomon Adaları'nı seçen var mı diye. Bu vesileyle Okyanusya'nın yalnızlığına bir bakış...

EA Sports'un 2006 FIFA World Cup video oyunu barındırdığı çeşitlilikle bende iz bırakmış bir çalışma. Konsol oyunlarında bilinen takımları almaktan çok hoşnut olmayan birisi olarak bu artısı benim için çok önemliydi. Hele ki o yıllar ilk dönem gençliğin merakı bir başkaydı bende. Farklı diyarları görme isteği bugün de devam eden bir arzu içimde. İşte o zamanlar can dostumla söz konusu oyunu oynarken Solomon Adaları'nı keşfetmiştim. Kalecisi Severino Aefi de hala aklımdan çıkmaz. Zaten o gün bugündür Solomon Adaları'nı skor anlamında takip eder, başarılarına sevinir, yenilgilerine üzülürüm.

Ülkenin bulunduğu kıta olan Okyanusya ise hayatın birçok alanında olduğu gibi futbolda da yalnızlığa terk edilen ve oyunun nimetlerinden en az faydalanan coğrafya. FIFA'nın koyduğu play-off garabeti nedeniyle Dünya Kupası'nda bir mucize olursa varlar, çoğunlukla da yoklar. 2026 Dünya Kupası'nın 48 takıma çıkarılmış olmasıyla 1 (bir) bilet "kapmayı" başardı nihayet. Onlara layık görülen de bu ne yazık ki. Tarihte sadece 4 kez temsil edildi Kıta dünya kupalarında. 1974'te Avustralya siftahı yapan taraftı. 1982'de onları bu kez Yeni Zelanda takip etti. Ardından araya uzun yıllar girdi. 24 yıl sonra 2006 Dünya Kupası'nda Avustralya yeniden boy gösterdi ve önemli de bir iş gerçekleştirerek gruptan çıkıp Son 16'ya kalmayı başardı. 2010'da ise sıra Yeni Zelanda'daydı. Esasında hiç de fena bir performans sergilememişlerdi. Paraguay, Slovakya ve İtalya'nın yer aldığı grupta 3 beraberlikle yenilgisiz tamamladılar. 3 puanla 3. oldular ve bir anlamda üst turu kaçırdılar. Yine de 2 puanlı İtalya'nın üstünde bitirmeleri onlar için önemli bir detay olmuştu. Ha bu arada Okyanusya'nın çetin şartlarından sıkılan Avustralya 2006'nın Ocak ayında Asya Futbol Konfederasyonu'na kabul edilmiş ve terk-i diyar etmişti. Evet ülke olduğu yerde, yine Okyanusya'da duruyordu ama artık bir Asya futbol ülkesi kabul ediliyorlar. Bu gelişme ile birlikte kıtanın dev gücü ise Yeni Zelanda oldu. Öyle de sürüyor şimdilik.

Her kıtanın şampiyonuna yer vermesi sebebiyle FIFA Konfederasyonlar Kupası'nda daha çok yer alma fırsatı bulan bölge bu turnuvada haliyle daha çok görünür oldu. Avustralya ilk kez kıta temsilcisinin dahil edildiği 1997'de boy gösterdi. 8 takımın yer aldığı organizasyonda final oynayarak büyük bir iş başardı. 2001'de ise üçüncü oldular. Okyanusya temsilcisi olarak ise son kez 2005'te mücadele ettiler. Yeni Zelanda 4 kez (1999, 2003, 2009 ve 2017) ter döktü ancak hiçbirinde gruptan çıkamadı. 2013'te şüphesiz dünya futbol tarihine geçmiş olan bir olay yaşandı. Brezilya'daki Konfederasyonlar Kupası'nda Okyanusya'yı ilk kez Tahiti temsil etti. 2012 Okyanusya Uluslar Kupası'nın şampiyonu bu mütevazı ülke bir destanı taçlandırmış ve ışıltılı sahneye adım atmıştı. Nijerya'ya 6-1, İspanya'ya 10-0 ve Uruguay'a ise 8-0 kaybetseler de birçok seyircinin sempatisini kazanmışlardı. Nijerya'ya golü atan Jonathan Tehau ise adını tarihe kazımıştı ülkesi adına.

Okyanusya'nın her yıl düzenli olarak temsil edildiği tek turnuva FIFA Kulüpler Dünya Kupası. İlk olarak 2000'de gerçekleştirilen, 2005'ten itibaren ise her yıl düzenli organize edilen kupada başı çeken kulüp Yeni Zelanda temsilcisi Auckland City. Tam 9 kez yer aldılar. Son 7 yıldır Okyanusya Şampiyonlar Ligi'nde zafere ulaştıklarını düşünürsek bu sayı artacak gibi. Auckland, 2014'te üçüncü olarak büyük bir iş başarmıştı kıta adına. Şimdiye kadarki en iyi derece bu. Tabi Okyanusya temsilcilerinin turnuvaya "çeyrek final play-off'u" oynayarak başlaması çoğu kez ilk maçtan elenmelerine yol açıyor. Bu da bir başka haksızlık kıta adına. Merak edenler için turnuvada yer eden diğer kulüpleri de belirteyim: 2000'de Avustralya ekibi South Melbourne, 2005'te yine Avustralya'dan Sydney FC, 2007 ve 2008'de Yeni Zelanda takımı Waitakere United ve 2010'da Papua Yeni Gine'den Hekari United. Hekari de bir anlamda bu kupanın sürpriz yüzü olmuştu.

Son olarak Kıta için bir "z raporu" çıkaralım.
Şampiyonlar:
Okyanusya Uluslar Kupası: Yeni Zelanda (5), Avustralya (4), Tahiti (1)
Okyanusya Şampiyonlar Ligi: Auckland City (YZ) (9), Waitakere United (YZ) (2), Hekari United (PYG) (1), Avustralya'nın üye olduğu dönemden birer kez; Sydney FC, Wollongong Wolves, South Melbourne ve Adelaide City.

Ayrıca uluslararası futbol maçlarında elde edilen en farklı skor da bu kıtadan çıktı. Avustralya 2001'de Amerikan Samoası'nı 31-0 yenmişti. Bu ilginç nota değinmeden olmazdı.

Okyanusya... Adından bile bir uzaklık hissi doğuruyor insana. Okyanuslarla çevrili bilinmez coğrafya. Futbolun adaletsizliğinin son bularak buraya da hak ettiği değerin verilmesi dileğiyle...